Wszystko co powinieneś wiedzieć o wypłacie

Najpierw trzeba spraw­dzić, co jest zapisa­ne w naszej umowie o pracę, rzadko bo­ wiem dostajemy samą „gołą” pensję (tzw. pensja za­sadnicza), na ogół otrzymu­jemy także różne dodatki, premie, prowizje, nagrody. Wszystkie te elementy po­ winny być określone w umo­wie. Sprawdźmy także, jakie przepisy obowiązują w na­szej firmie. Jeżeli pracodaw­ca zatrudnia więcej niż dwa­dzieścia osób, musi mieć regulamin wynagradzania.Zapoznajmy się z nim w dziale kadr i dowiedz­ my się, jakie są szczegóło­we warunki wynagradzania.Sprawdźmy także, czy są ja­kieś inne świadczenia ze strony pracodawcy - może np. przysługują nam pienią­dze za wczasy pod gruszą. Być może też w zakładzie pracy obowiązuje układ zbiorowy pracy, w którym są także zapisane warunki wynagradzania pracowni­ków. Postanowienia warun­ków wynagradzania i ukła­du zbiorowego nie mogą być mniej korzystne niż przepisy wynikające z ko­deksu pracy, ustaw i aktów wykonawczych.

PŁACA MINIMALNA

Za pracę na pełnym etacie pracodawca musi zapłacić co najmniej płacę minimalną. W roku 2020 jest to 2600 zł brutto. Jeżeli ktoś dopiero za­czyna karierę zawodową  je­go pensja w pierwszym roku pracy (i tylko w tym okresie) może być niższa, jednak mu­si wynosić co najmniej 80 proc, płacy minimalnej. Jeśli pracodawca płaci mniej, mo­żemy żądać dopłacenia tej różnicy, bo obliguje go do te­go prawo (oczywiście, jeżeli pracowaliśmy, a nie byliśmy na zwolnieniu czy urlopie bezpłatnymi). Płaca minimalna nie jest równoznaczna z pensją za­sadniczą. W skład płacy mi­nimalnej oprócz wynagro­dzenia zasadniczego wcho­dzą także premie, nagrody, dodatki za pracę w szkodli­wych warunkach, dodatek stażowy itd. Aby sprawdzić, czy otrzymujemy to usta­wowe minimum, trzeba zsu­mować wszystkie składniki wynagrodzenia.

ZAPŁATA ZA NADGODZINY

Nasze zarobki mogą się zmieniać, jeżeli pracujemy w nadgodzinach. Za każdą godzinę takiej pracy przysłu­guje nam zwyczajne wynagrodzenie oraz dodatek 50 proc, wynagrodzenia (za noc, niedziele i święta, dni wolne od pracy - 100 proc.). Z nadgodzinami mamy do czynienia wtedy, gdy musimy zostać w pracy dłużej, niż wy­ nosi nasza dniówka wynika­jąca z umowy o pracę lub harmonogram u bądź roz­kładu pracy (czyli np. 8 go­dzin dziennie) i wtedy, jeżeli pracując średnio 40 godz. w 5-dniowym tygodniu pra­cy, musimy przyjść do pracy w’ wolną sobotę lub niedzielę.

Uwaga: Za pracę w nadgo­dzinach przysługują nam pieniądze lub (na nasze ży­czenie) czas wolny. Nadgodziny wolno zlecać tylko ze względu na szczególne po­trzeby pracodawcy, w celu usunięcia awarii lub prowa­dzenia akcji ratowniczej. Nie można ich zlecać niepełno­ sprawnym, młodocianym i kobietom w ciąży, a osobom opiekującym się dzieckiem do lat 4 tylko za ich zgodą.innej, gorzej płatnej, musimy otrzymać tzw. dodatek wyrównawczy, dzięki któremu pensja będzie taka sama jak uprzednio. Należy się on m.in. osobom niezdolnym do dotychczasowej pracy ze względu na chorobę zawodową lub wypadek przy pra­cy, a także pracownicom w ciąży i karmiącym dziecko. Przy stałych stawkach wy­ nagrodzeń ustalając nowe, bierze się pod uwagę mie­siąc poprzedzający zmianę warunków. Przy zmiennych składnikach wynagrodzeń (np. pracujemy na akord) bierze się pod uwagę trzy ostatnie miesiące, ale jeżeli rozbieżności w zarobkach są bardzo duże - 12 miesięcy.

WYNAGRODZENIE ZA CZAS URLOPU

Systemy wynagradzania, gdy przebywamy na urlopie, bierze się pod uwagę skład­niki pensji i inne świadcze­nia, jakie otrzymuje pra­cownik. Jednak nie wszyst­kie. Lista składników wyłą­czonych jest duża. Nie bie­rze się m .in. pod uwagę nagród i nagród jubileu­szowych, trzynastej pensji, „chorobowego”, wynagro­dzeń za usprawiedliwione nieobecności w pracy (np. 2 dni opieki nad dzieckiem, wolnych dni z tytułu ślubu lub śmierci najbliższych).

Uwaga: Jeżeli nie wyko­rzystaliśmy urlopu, bo roz­wiązaliśmy stosunek pracy, należy się nam ekwiwalent pieniężny.

WYNAGRODZENIE ZA CZAS CHOROBY

Jeżeli przebywam y na zwolnieniu lekarskim , za czas choroby przysługuje nam 80 proc, wynagrodze­nia, jeśli jednak jesteśmy w szpitalu, otrzymamy tylko 70 proc. Natomiast jeżeli choroba jest spowodowana wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy, przypada w czasie ciąży lub spowodo­wana jest tym , że zostaliśmy dawcą tkanek albo narzą­dów (lub badamy się, czy możemy zostać dawcą), Wynagrodzenie nie może być niższe niż ustawowe minimum, czyli wyznaczona przez ZUS płaca minimalna. należy nam się 100 proc, wynagrodzenia. „Chorobowe” wypłaca się za każdy dzień niezdolności do pracy, także za niedziele i święta. Uwzględnia się ta­ kie składniki wynagrodze­nia jak premie, dodatki, na­ grody, o ile od nich zostały odprowadzone składki na ubezpieczenie społeczne.

DODATEK ZA PRACĘ W NOCY

Jeżeli pracujemy 8 godzin między 21 a 7 rano, należy' się nam dodatkowa zaplata. 1 to niezależnie od tego, czy wy­nika to z ustalonego rozkładu pracy, czy pracujemy nocą stale, czy tymczasowo itp.

DODATEK WYRÓWNAWCZY

Jeżeli z powodów zdro­wotnych nie możemy wyko­nywać dotychczasowej pracy i zostaliśmy przeniesieni do  innej, gorzej płatnej, musimy otrzymać tzw. dodatek wy­równawczy, dzięki któremu pensja będzie taka sama jak uprzednio. Należy się on m.in. osobom niezdolnym do dotychczasowej pracy ze względu na chorobę zawodową lub wypadek przy pra­cy, a także pracownicom w ciąży i karmiącym dziecko.

Przy stałych stawkach wy­ nagrodzeń ustalając nowe, bierze się pod uwagę mie­siąc poprzedzający zmianę warunków. Przy zmiennych składnikach wynagrodzeń (np. pracujemy na akord) bierze się pod uwagę trzy ostatnie miesiące, ale jeżeli rozbieżności w zarobkach są bardzo duże - 12 miesięcy.

WYNAGRODZENIE ZA CZAS URLOPU

Przy ustalaniu wynagro­dzenia, jakie otrzymujemy, gdy przebywamy na urlopie, bierze się pod uwagę skład­niki pensji i inne świadcze­nia, jakie otrzymuje pra­cownik. Jednak nie wszyst­kie. Lista składników wyłą­czonych jest duża. Nie bie­rze się m .in. pod uwagę nagród i nagród jubileu­szowych, trzynastej pensji, „chorobowego”, wynagro­dzeń za usprawiedliwione nieobecności w pracy (np. 2 dni opieki nad dzieckiem, wolnych dni z tytułu ślubu lub śmierci najbliższych). Uwaga: Jeżeli nie wyko­rzystaliśmy urlopu, bo roz­wiązaliśmy stosunek pracy, należy się nam ekwiwalent pieniężny.

WYNAGRODZENIE ZA CZAS CHOROBY

Jeżeli przebywam y na zwolnieniu lekarskim , za czas choroby przysługuje nam 80 proc, wynagrodze­nia, jeśli jednak jesteśmy w szpitalu, otrzymamy tylko 70 proc. Natomiast jeżeli choroba jest spowodowana  wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy, przypada w czasie ciąży lub spowodo­wana jest tym , że zostaliśmy dawcą tkanek albo narzą­dów (lub badam y się, czy możemy zostać dawcą), Wynagrodzenie nie może być niższe niż ustawowe minimum, czyli wyznaczona przez ZUS płaca minimalna. należy nam się 100 proc, wynagrodzenia. „Chorobowe” wypłaca się za każdy dzień niezdolności do pracy, także za niedziele i święta. Uwzględnia się ta­ kie składniki wynagrodze­nia jak premie, dodatki, na­ grody, o ile od nich zostały odprowadzone składki na ubezpieczenie społeczne.