Afty jamy ustnej - objawy, przyczyny, leczenie

Początkowo są to małe czerwone po­wierzchnie i w ciągu 1-2 dni w ich środku tworzy się żółty lub biały krater. Osiągając średnicę od 3-12 mm lub więcej, mogą być na tyle bolesne, że w ciągu pierwszych 2-3 dni przeszkadzają w mówieniu i jedze­niu. U niektórych osób pojawia się również niewielka gorączka, powiększenie węzłów chłonnych i złe samopoczucie.

Przyczyna powstawania tych zmian jest nieznana, ale są one często związane ze zmę­czeniem, stresem, niewłaściwą dietą, wynisz­czeniem fizycznym w czasie innej choroby. U osób chorych na AIDS lub na niektóre ro­dzaje nowotworów często dochodzi do po­wstawania aft, prawdopodobnie wskutek osłabienia układu odpornościowego.

Inną możliwą przyczyną zmian jest po­drażnienie spowodowane energicznym szczotkowaniem zębów, spożywaniem nie­których potraw, wypełnieniami dentystycz­nymi i niewłaściwie dopasowanymi proteza­mi. U kobiet afty często występują tuż przed miesiączką. Nawroty choroby są częste, ale większość zmian goi się w ciągu 2 tygodni bez pozostawiania blizn.

Badania diagnostyczne Afty można łatwo rozpoznać na podstawie oględzin. Czasem mogą być potrzebne po­siewy w celu odróżnienia ich od zmian w przebiegu opryszczk i wtórnego zakaże­nia bakteryjnego.

Leczenie

Opieka lekarska jest zwykle zbędna. Jeśli choroba przewleka się lub często nawraca, zaleca się płukanie jamy ustnej roztworem tetracykliny, co zwykle łagodzi ból. W cięż­kich przypadkach lekarz może zalecić lek steroidowy. Inne leki dostępne na receptę to roztwory do płukania jamy ustnej o dzia­łaniu znieczulającym, które ułatwiają przyj­mowanie pokarmów, oraz pasta do bezpo­średniego stosowania na owrzodzenia, usu­wająca ból i przyspieszająca gojenie.

Inne metody leczenia

Aromaterapia W leczeniu aft stosuje się olejek cytrynowy do masażu twarzy.

Ziołolecznictwo Kwas taninowy znajdujący się w herbacie jest środkiem ściągającym, który wysusza i zmniejsza ból. Zanurz to­rebkę z herbatą we wrzącej wodzie, wyciśnij większość wody, pozwól wystygnąć, a na­stępnie przyłóż na aftę na 3 minuty. Ziela­rze zalecają również płukanie jamy ustnej odwarem wody różanej sporządzonym z gotowanych na wolnym ogniu płatków w 0,5 litra wody. Inne popularne metody leczenia ziołami to stosowanie płukanek z liści malin, szałwii, łopianu lekarskiego lub odwaru z czerwonej koniczyny. Bezpo­średnio na afty można stosować również wyciąg z mirry ale należy zachować ostroż­ność, może on bowiem uszkodzić delikat­ną śluzówkę jamy ustnej.

Homeopatia Lekarze homeopaci zalecają m.in. preparaty Borax D6 i Mercurius sołu- bilis D12.

Leczenie dietą Do czasu wygojenia aft naj­lepiej spożywać kojące, chłodne pokarmy Zwykle dobrze tolerowane są: mleko, żelaty­na, lody, budynie, kremy. Jogurt z żywymi pałeczkami kwasu mlekowego ma działanie zarówno łagodzące, jak i przyspieszające go­jenie. Wielu zwolenników leczenia natural­nego poleca przyjmowanie tabletek z tymi bakteriami, poczynając od 2 tabletek do po­siłku i zmniejszając dawkę w miarę ustępo­wania zmian. Cebula, zarówno surowa jak i gotowana, jest zalecana ze względu na dużą zawartość siarki. Unikaj czekolady, owoców cytruso­wych, kwaśnych potraw, słonego lub moc­no przyprawionego pokarmu, który może doprowadzić do podrażnienia owrzodzeń.Jeśli cierpisz z powodu nawrotów aft, die­tetyk powinien przeanalizować twoją dietę w celu upewnienia się, czy zawiera dostateczną ilość kwasu foliowego, żelaza, cynku i witaminy B12. Badania wykazały związek między występowaniem aft, a niedoborami tych składników pokarmowych.

Joga i medytacja Ponieważ pojawianie się aft może mieć czasem związek ze. stresem, techniki relaksacji, w tym ćwiczenia odde­chowe, mogą być pomocne zarówno w le­czeniu, jak i profilaktyce.

Samoleczenie

Większość aft goi się w ciągu 7-10 dni. Aby złagodzić ból, spróbuj nabywanego bez recepty żelu znieczulającego albo płynu sto­sowanego bezpośrednio na owrzodzenia. Laseczka ałunu używana przez fryzjerów w celu zatrzymania krwawienia z mniej­szych skaleczeń przy goleniu powoduje odrętwienie zakończeń nerwowych i przy­nosi chwilową ulgę. Kwas acetylosalicylo­wy, paracetamol lub ibuprofen mogą rów­nież złagodzić ból. Płucz kilka razy dziennie jamę ustną ła­godnym roztworem soli rozpuszczonej w wodzie (1/2 łyżeczki soli na 1 szklankę ciepłej wody) i często oczyszczaj afty, stosu­jąc patyczek z watą do czyszczenia uszu za­nurzony w roztworze z 1 części'3-procento- wej wody utlenionej na 4 części wody.Do czyszczenia zębów używaj miękkiej szczoteczki i sody oczyszczonej, która mniej drażni niż pasta do zębów.

Inne przyczyny owrzodzeń jamy ustnej Zakażenie wirusem opryszczki powoduje powstawanie pęcherzyków przypominają­cych afty. Jeśli uprzednio przebyłeś zakażenie wirusem Herpes, zmiany opryszczkowe mo­gą powrócić w tym samym czasie, kiedy po­jawiają się afty. Również pleśniawki jamy ust­nej w postaci białych plam, mogą wywołać małe, bolesne owrzodzenia. Palenie tytoniu przyspiesza powstawanie aft, ale u palaczy bardziej prawdopodobne jest pojawienie się leukoplakii - grubych białawych plam, które dość często przekształcają się w nowotwór.