Koszty postępowania sądowego. Jak obliczyć koszty postępowania sądowego? Jak uniknąć płacenia kosztów sądowych?

W skutek niewiedzy często nasi rodacy szybko rezygnują z dochodzenia swoich praw przed sądem twierdząc, że niewiele da się zdziałać. Po części mają niestety rację.. Jeśli mowa o kosztach postępowania sądowego, zwykle mamy na myśli albo proces cywilny względem innej osoby fizycznej, albo roszczenia dotyczące niezgodności zakupionego towaru z umową kupna.

Przykład

Marcin ma 34 lata, wyjechał z narzeczoną na wakacje do Kołobrzegu. Miały być dwa beztroskie tygodnie nad morzem, a skończyło się na dwóch dniach w szpitalu. Marcin został pobity podczas wieczornego powrotu ze sklepu. Zaczepiono go kilkaset metrów od miejsca w którym mieszkał, napastnikami byli trzej młodzi mieszkańcy Kołobrzegu. Marcin złożył na komisariacie zeznania, ale po jakimś czasie okazało się, na pobicie nie ma świadków, a podejrzani zeznali, że owym zgłoszonym na policji zajściem była bójka, a nie pobicie. Jeśli chodzi o obrażenia Marcina nie ma to większego znaczenia, jednak jeśli idzie o koszty związane w ewentualnym postępowaniem sądowym, różnica jest dość znaczna. Pobicie jest ścigane z urzędu, zaś jeśli Marcin chciałby dowodzić swoich praw w związku z bójką – musi złożyć wniosek o proces cywilny, a to już znaczne koszty.Jeśli policyjni śledczy ustalą, że faktycznie doszło do bójki, a nie pobicia, jedyną możliwością dochodzenia swoich praw dla Marcina będzie założenie sprawy z powództwa cywilnego, a to dość spory koszt. Już samo wniesienie pozwu to pierwsze koszty, jeśli zaś zasądzone zostanie, że winien wszczęcia bójki jest Marcin, będzie on musiał nie tylko zwrócić pozwanemu przez siebie chłopakowi koszty pełnomocnika, ale zapłacić za koszty, jakie pozwany poniósł musząc stawiać się na rozprawy (dojazd, ew. utracony zarobek).

Koszty procesu cywilnego

Rozpatrując koszty procesu cywilnego, należy wziąć pod uwagę dwa rodzaje opłat. Pierwsze to opłaty sądowe, drugie to opłaty kancelaryjne (te drugie nie podlegają zwrotowi). Opłatą sądową jest wpis od pozwu, zaliczka na poczet wynagrodzenia kuratora sądowego, zaliczka na rzecz opinii biegłego oraz inne koszty zależne od rodzaju założonej sprawy. Wśród opłat kancelaryjnych mamy np. opłaty za wydanie dokumentów, które zależne będą od ilości potrzebnych stron.

Jednak założenie sprawy to dopiero początek, ponieważ by pojawić się w sądzie potrzebować będziemy pełnomocnika. Koszt jego pracy ustalany jest indywidualnie przy czym należy wziąć pod uwagę fakt, że jeśli proces przegramy, będziemy musieli ponieść koszty pracy pełnomocnika pozwanej strony.

Sprawy konsumenckie

Przykład
Anna kupiła w sklepie internetowym pralkę o wartości 2500 zł, ponieważ dostarczony towar nie był zgodny z tym, za co zapłaciła, poradziła się radcy prawnego i okazało się, że są podstawy, by dochodzić swoich praw konsumenta przed sądem. Polskie prawo przewiduje rozwiązywanie takich sytuacji np. w postępowaniu uproszczonym. Dzięki temu koszty wniesienie powództwa wynosić będą zaledwie 100 zł.
Co ważne polskie prawo przewiduje zwolnienie od kosztów sądowych. Ustawodawca określił taką możliwość mając na celu zapewnienie dostępu do postępowania sądowego każdej osobie (bez względu na jej status majątkowy). Dzięki temu na proces sądowy pozwolić sobie mogą także te osoby, które nie mogłyby ponieść ciężaru postępowania sądowego. A problem dla osób, które borykają się z problemami finansowymi zaczyna się już w momencie wniesienia pozwu, bowiem bez dokonania opłaty sądowej, sąd nie rozpoczyna w ogóle pracy.

Jakie są koszty przegranej sprawy sądowej?

U. 1964 nr 43 poz. 296) strona, która przegrała sprawę jest obowiązana do zwrotu kosztów drugiej stronie. Zwrot ten odbywa się na żądanie i obejmuje koszty konieczne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony, które nazywane są także kosztami procesu.

Jak uniknąć płacenia kosztów sądowych?

Zwolnienia od kosztów sądowych może się domagać osoba fizyczna, jeżeli złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Wniosek należy zgłosić na piśmie lub ustnie do protokołu w sądzie, w którym sprawa ma być wytoczona lub już się toczy.

Czy od kosztów sądowych są odsetki?

Zgodnie z art. 98 § 11 kpc od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty.

Jak odzyskać zasądzone koszty sądowe?

Jeżeli sąd zarządził zwrot kosztów postępowania (np. w razie skutecznego cofnięcia pozwu), należałoby skontaktować się z sekretariatem sądu w celu wskazania rachunku bankowego, na który ten zwrot miałby nastąpić. Niestety, w razie zasądzenia kosztów postępowania odsetki nie przysługują.