Z roślinnych najpospoliciej używane są:
Indygo, niebieska farba, otrzymywana z soku rośliny, zwanej indygowcem; używana jest do barwienia tkanin jedwabnych, wełny, perkalu, płótna, a niekiedy używają jej do farbkowania bielizny. Jest to barwnik bardzo trwały, nie zmieniający się na powietrzu.
Lakmus otrzymuje się z pewnego gatunku porostu; jest to barwnik niebieski, mający tę szczególną własność, że pod wpływem kwasów czerwienieje, a po dodaniu tak zwanych płynów zasadowych (jak np. sody, potażu) na-powrót niebieszczeje. Wskutek tej własności lakmus ma ważne bardzo zastosowanie w chemii i w technice, np. w piwowarstwie i gorzelnictwie, dla rozpoznania, czy płyny są kwaśne. W handlu znajduje się lakmus w postaci kostek, lasek i t. p., lub też napajają roztworem lakmusu papier i krają go po wysuszeniu na paski.
Tusz przyrządza się z węgla miałko utartego lub też z czystej sadzy, połączonych z klejem lub gumą.
Spotyka się go w handlu w laskach lub w płynie. Używa się do rysunków trwałych, gdyż nie daje się zmyć wodą. Najlepszy jest tusz chiński, bardzo delikatny, który wyrabiają z bardzo czystej sadzy i oleju ciemierzycznikowego. Dla nadania mu zapachu dodają piżma i kamfory.
Farba drukarska
Farba drukarska wyrabiana jest także z sadzy, którą w ilości 16% rozciera się z olejem lnianym, ogrzewanym w chwili, gdy ten wydaje z siebie szary dym; w farbach drukarskich kolorowych zamiast sadzy używają innych farb kolorowych.
Z farb zwierzęcego pochodzenia wymienimy tu kilka, z których nazwami często spotkać się można.
Karmin, barwnik czerwony, otrzymuje się z koszenili — owadu, żyjącego na kaktusach w Meksyku. Dla otrzymania karminu suszą te owady, a potem moczą je w wodzie z amoniakiem lub alkoholem. Karmin jest piękną farbą malarską i służy także do barwienia wełny.
Sepja jest to brunatna farba, otrzymywana ze specjalnego pęcherzyka, znajdującego się w mątwie (sepja), mięczaku morskim. Płynem tym zwierzę mąci wodę, broniąc się w ten sposób w razie niebezpieczeństwa. Sepii używają w malarstwie.
Spodium otrzymuje się z kości, krwi i rogów zwierzęcych za pomocą zwęglania ich w zamkniętych naczyniach. Używa się w cukrownictwie do odbarwiania buraków, gdyż pochłania barwniki (to jest substancje, nadające barwę burakom), do fabrykacji szuwaksu i t. p.
Najwięcej używane są farby pochodzenia mineralnego, to jest przerabianych z minerałów, lub otrzymane sztucznie; do takich należą: ultramaryna, błękit pruski (niebieski), biel ołowiana, biel cynkowa, minia (czerwona), cynober (czerwona) itd.
Farbka, używana do farbkowania bielizny.
Farbka, używana do farbkowania bielizny, jest to niebieska ultramaryna, którą otrzymuje się z kamienia, zwanego lazurowcem (lapis lazuli), albo też sztucznie przez ogrzewanie bez przystępu powietrza mieszaniny, złożonej z kaolinu (ob.), sody, siarczanu sodu, węgla i siar-| ki. Mieszaninę tę ogrzewa się w piecach, po. 10 godzi-; nach ostudza się ją, miele i przemywa wodą. Taka ultramaryna ma barwę zieloną; dla otrzymania niebieskiej — f praży się ją z siarką przy dostępie powietrza; fioletową, jest to niebieska ultramaryna, którą otrzymuje się z kamienia, zwanego lazurowcem (lapis lazuli), albo też sztucznie przez ogrzewanie bez przystępu powietrza mieszaniny, złożonej z kaolinu (ob.), sody, siarczanu sodu, węgla i siar-| ki. Mieszaninę tę ogrzewa się w piecach, po. 10 godzi-; nach ostudza się ją, miele i przemywa wodą. Taka ultramaryna ma barwę zieloną; dla otrzymania niebieskiej — praży się ją z siarką przy dostępie powietrza; fioletową, zaś i czerwoną ultramarynę otrzymuje się przez ogrzewanie niebieskiej z jakimkolwiek kwasem. Największe zastosowanie ma ultramaryna niebieska. Znajduje się w handlu w kawałkach lub w proszku.
Komentarze
0 comment