Trzesienia ziemi -przyczyny, jak powstają, co to jest tsunami, co to jest uskok, czym są fale sejsmiczne.

Co to jest uskok?

Płyty skorupy kontynentalnej i oceanicznej napierają na siebie, powodując zderzenia skał - tak powstają tzw, uskoki przekształcające. Trzęsienia ziemi przebiegają wzdłuż takich uskoków. Uskok San Andreas (na prawo) biegnie wzdłuż zachodniego wybrzeża Ameryki Północnej i jest jednym z największych na świecie. W 1906 roku trzęsienie ziemi wzdłuż tego uskoku spowodowało śmierć 50 tys. mieszkańców San Francisco.

Jak powstają trzęsienia ziemi?

Napierające i zachodzące na siebie płyty wywołują ogromne napięcie w skałach w pobliżu powierzchni skorupy ziemskiej. Zamiast łagodnie trzeć o siebie, płyty mogą zakleszczyć się aż do momentu, kiedy odkształcenie powierzchni stanie się zbyt duże - wówczas uwalnia się nagromadzona energia. Powoduje ona trzęsienie ziemi, polegające na tym, że fale sejsmiczne rozchodzą się w obrębie skał.

Co to są fale sejsmiczne?

 Fale sejsmiczne to fale energii, wywołane trzęsieniem ziemi. Ich źródło nazywa się ogniskiem natomiast punkt na powierzchni powyżej  ogniska to epicentrum. Występują dwa rodzaje fal sejsmicznych. Fale objętościowe biegną przez skalę pod powierzchnią, powodując jej kompresję, ekspansję oraz ruch do góry i w dół. Fale powierzchniowe docierają do powierzchni ziemi, poruszając się podobnie jak fale oceanu. Zazwyczaj trzęsienie ziemi powoduje największe zniszczenia w epicentrum, mniejsze w rejonach położonych z dala od niego

Co to jest tsunami?

Kiedy pod dnem morza dochodzi do trzęsienia ziemi, może  wywołać olbrzymie fale zwane tsunami. Takie fale, kiedy ocierają do linii brzegowej, osiągają wysokość 30 metrów lub więcej i powodują ogromne zniszczenia na lądzie.

Co mogą spowodować trzęsienia ziemi?

W zależności od sity trzęsienia ziemi dane obszary mogą ulec całkowitemu zniszczeniu. Ziemia się trzęsie i fałduje, powstają też ogromne wyrwy. Zapadają się budynki, przerywają linie elektryczne, zniszczeniu ulegają wodociągi i gazociągi. Bardzo często wybuchają pożary, powodując jeszcze większy chaos. Niektóre trzęsienia ziemi spowodowały śmierć tysięcy ludzi. Podczas trzęsienia ziemi w północnej Turcji, w sierpniu 1999 roku, zginęło ok. 30 tys. ludzi.

Jak należy się zachować ; podczas trzęsienia ziemi?

Największym zagrożeniem podczas trzęsienia ziemi jest możliwość zawalenia się budynku na człowieka. Można wówczas ocalić życie stojąc we framudze drzwi lub chroniąc się pod stołem. Architekci i inżynierowie , próbują wznosić budynki odporne na wstrząsy. Mają one głębokie fundamenty w utwardzonym podłożu i elastyczną konstrukcję.