Wskaźnik BMI został opracowany przez belgijskiego naukowca Adolfa Queteleta, który założył, że osoby tego samego wzrostu o tej samej wadze mają taki sam skład ciała. Oczywiście jest to duże uproszczenie. Obecnie wiemy, że osoby o tej samej masie ciała mogą wykazywać zupełnie inną zawartość tkanki tłuszczowej i mięśniowej. Diagnoza otyłości tylko na podstawie BMI może być mylna, gdyż nie zakłada, że ciężar ciała może wynikać z rozbudowanej masy mięśniowej (kulturyści), a nic otłuszczenia ciała. Podobnie osoba, której BMI znajduje się w granicach normy, może mieć podwyższony poziom tkanki tłuszczowej, czego wskaźnik Queteleta nie uwzględnia.
Wskaźnik WHR określa stosunek obwodu talii do obwodu bioder i ma zastosowanie u osób otyłych, u których można zakwalifikować typ otłuszczenia ciała jako otyłość brzuszną lub biodrowo-pośladkową.
Otyłość brzuszna to typ sylwetki zwany „jabłkiem" występujący najczęściej u mężczyzn. Otłuszczenie jamy brzusznej jest szczególnie niebezpieczne, ponieważ obciąża narządy wewnętrzne i podwyższa ryzyko wystąpienia chorób serca i układu krążenia, cukrzycy oraz nadciśnienia.
Otyłość udowo-pośladkowa jest charakterystyczna dla sylwetki typu „gruszka" obserwowanej najczęściej u kobiet. Ten typ otłuszczenia ciała zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia zmian zwyrodnieniowych stawów kolanowych i biodrowego oraz żylaków kończyn dolnych.
POMIARY TKANKI TŁUSZCZOWEJ
Pomiarów tkanki tłuszczowej bardzo łatwo i dokładnie można dokonać za po mocą kalipera, czyli fałdomierza, który sprawdza się podczas monitorowania zmian otłuszczenia w poszczególnych partiach ciała. Metoda ta jest bardzo precyzyjna z uwagi na możliwość uwzględnienia różnych typów sylwetki i związanego z tym nierównomiernego rozmieszczenia tkanki tłuszczowej.
Bardzo dokładną, jednak rzadko wykorzystywaną metodą z uwagi na czasochłonność i konieczność obciążenia pacjenta dawką szkodliwego promieniowania jest absorpcjometria promieniowania, czyli badanie DXA, polegające na naświetleniu ciała promieniami rentgena. Metoda ta wykorzystuje zjawisko osłabiania wiązki promieniowania jonizującego przechodzącego przez tkanki o różnej gęstości. Na zdjęciach RTG uwidaczniają się cienie trzech tkanek: kostnej, mięśniowej i tłuszczowej.
ANALIZA SKŁADU CIAŁA
Analiza im podanej i bioelektrycznej (BIA, ang. bioełectricał impedance analysis) to nieinwazyjna metoda badania diagnostycznego, która pozwala na dokładną analizę składu ciała z wykorzystaniem oporu elektrycznego tkanek organizmu, tzw. impedancji. Badanie BIA polega na zmierzeniu rodzaju oporu elektrycznego tkanek organizmu, przez które przepuszcza się prąd elektryczny o niskim natężeniu i określonej częstotliwości.
Można powiedzieć, że bioimpedancja polega na określeniu rozmiaru przeszkody, jaką stanowią tkanki dla płynącego prądu elektrycznego. Metoda BIA pozwala określić ilość tkanki tłuszczowej i beztłuszczowej masy ciała {mięśnie, masa mineralna, woda) w organizmie oraz indywidualny poziom podstawowej przemiany materii, umożliwia także poznanie wpływu niektórych czynników na kierunki zmian poszczególnych części ciała. Jest to szczególnie pomocne przy indywidualnym doborze diety, a regularna kontrola zmian składu ciała umożliwia dokładną ocenę efektywności zastosowanego postępowania dietetycznego. Kontrolowanie ogólnej masy ciała dostarcza niewielu informacji na temat ilości tkanki tłuszczowej i mięśniowej lub ogólnej hydratacji oraz kondycji organizmu - wiemy tylko, że masy ciała ubywa lub przybywa, ponadto waga może pozostawać w normie, ale wysoki poziom otłuszczenia będzie wskazywał na otyłość ukrytą. W diecie redukcyjnej pożądany efekt to właśnie spadek masy ciała, jednak pomiar wagi nie uwzględni strat w beztłuszczowej masie ciała. W przypadku źle dostosowanej diety i nieprawidłowej podaży makroskładników organizm nie tylko straci nadmiar tłuszczu, ale również masę mięśniową, co będzie rzutowało na pogorszenie się wydolności i spadek siły.
Niejednokrotnie osoby rozpoczynające wybraną aktywność fizyczną obserwują wzrost wskaźnika na wadze, nie jest to jednak powód do niepokoju -sylwetka poprzez wzmacnianie masy mięśniowej regularnymi treningami i zbilansowaną dietą nabiera sportowego charakteru. Wzrost masy ciała może być jednak spowodowany również zatrzymywaniem wody w organizmie. Dokonując analizy składu ciała, można w prosty sposób określić kierunek zmian i podjąć skuteczne działania korygujące.
WAGA A OBWODY
Skuteczną i wymierną metodą monitorowania zmian w sylwetce jest mierzenie obwodów. Jeśli nie ma możliwości zmierzenia poziomu komponentów ciała zaawansowaną metodą (np. BIA, DXA), warto sięgnąć po miarkę krawiecką i mierzyć obwody za każdym razem w dokładnie tych samych miejscach (talia, biodra, ramiona, uda). Przez pierwsze tygodnie po rozpoczęciu diety i podjęciu aktywności fizycznej zmiany mogą być niewidoczne z zewnątrz. Symptomami świadczącymi o tym, że sylwetka przybiera nowe kształty, są zmieniające się wymiary ciała, a regularne ich kontrolowanie zwiększa chęć do kontynuowania pracy nad swoim ciałem.
Miejsca wykonywania pomiaru obwodów:
• talia w najwęższym miejscu,
• brzuch na wysokości pępka,
• biodra w najszerszym miejscu,
• uda w najszerszym miejscu,
• łydki w najszerszym miejscu,
• klatka piersiowa: u mężczyzn w najszerszym miejscu, u kobiet w najszerszym miejscu pod biustem,
• ramiona w najszerszym miejscu,
• przedramiona tuż pod łokciem.
Należy za każdym razem mierzyć dokładnie to samo miejsce.
DOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA „PRZED I PO"
Dobrym sposobem śledzenia przemiany ciała jest dokumentacja fotograficzna. Warto zrobić zdjęcie swojej sylwetki przed rozpoczęciem treningów oraz przejściem na nową dietę i następne po kilku tygodniach. Porównanie efektów pracy nad ciałem ze stanem wyjściowym jest doskonałą motywacją do praktykowania aktywności fizycznej i zdrowego stylu życia. Oglądając się codziennie w lustrze, nie jesteśmy w stanie uchwycić zmian, podobnie zmieniające się proporcje składu ciała nic mają odzwierciedlenia w ogólnej masie ciała. Na zdjęciach możemy zaobserwować, które par tie ciała zmieniają się lepiej, a nad którymi należy bardziej popracować.
Komentarze
0 comment