views
1. Lot nad kukułczym gniazdem (1975, One Flew Over the Cuckoo's Nest)
Absolutny klasyk i jeden z najbardziej sugestywnych przykładów gatunku. Szpital psychiatryczny i jego personel gra tu dość pojemną metaforę systemu totalitarnego, w którym każdy przejaw dążenia do wolności jest represjonowany. Fantastyczna kreacja Jacka Nicholsona jako Randalla Patricka McMurphy'ego - przestępcy, który musi zmierzyć się z potworem w białym kitlu o imieniu siostra Ratched, uosabiającą bezduszną władzę.
2. Wyspa tajemnic (2010, Shutter Island)
Na tytułowej wyspie w Zatoce Bostońskiej znajduje się szpital dla obłąkanych przestępców - już sam widok tej placówki przyprawia o dreszcz. Przybywający z lądu detektyw prowadzi tu śledztwo w sprawie tajemniczego zniknięcia jednej z pacjentek. Rzecz dzieje się w latach 50. - czasie zimnowojennych paranoi. Scorsese udało się stworzyć iście upiorny klimat - jego film to pomnik kina noir, które uwielbiało psychoanalityczne tajemnice i zagadki umysłu. Fabuła "Wyspy" okaże się tak pokrętna, że trudno będzie w nią uwierzyć, ale to przecież część stylizacji. Znakomita rola DiCarpio!
3. Przerwana lekcja muzyki (1999 Girl, Interrupted)
Nadwrażliwa nastolatka po romansie z nauczycielem postanawia uciec od rzeczywistości. Dobrowolnie pozwala zamknąć się w szpitalu na dwa lata. Dla niej ten pobyt to ucieczka od życia i wakacje w "hotelu klasy lux", jak nazywa klinikę jedna z tutejszych pielęgniarek. Tu bohaterka spotyka Lisę, która nie jest tak zrównoważona, jak ona. Znakomite studium osobowości borderline oraz świetne kreacje Winony Ryder i Angeliny Jolie. Jak się okazuje szpital psychiatryczny, nawet luksusowy, to kiepskie miejsce na urlop.
4. K-PAX (2001)
Prawda bywa czasem tak trudna do zniesienia, że wolimy nazwać ją obłędem. Bohater tego filmu utrzymuje, że przybył z innej planety, dokąd wkrótce zamierza powrócić. Nic dziwnego, że po takiej deklaracji natychmiast trafia na oddział zamknięty, gdzie zostaje poddany leczeniu.
Psychiatra widzi wprawdzie, że świadectwo pacjenta jest niezwykle spójne, a on sam dysponuje pewnymi niezbitymi argumentami na jego poparcie. Mimo to nie odważa się przyznać mu racji, w obawie przed napiętnowaniem przez środowisko lekarskie. Szpital funkcjonuje tu, więc jako nawias, do którego wrzucane są wszystkie niewygodne informacje, zbyt trudne do przyjęcia przez konformistyczną większość.
5. Oszukana (2008, Changeling)
I znów Angelina Jolie wciela się w pacjentkę szpitala psychiatrycznego. Tym razem jako kobieta wyrzucona na margines przez patriarchalne społeczeństwo. Historia dzieje się w Los Angeles w 1928 roku. Kiedy syn samotnej Christine Collins znika, władze podtykają jej innego chłopca, wmawiając, że to jej zaginiony syn. Protesty kobiety uznane zostają za atak histerii, a ona sama przymusowo hospitalizowana. Clint Eastwood wyciągnął na światło dzienne fragment wstydliwej historii USA, w ramach której kobiety jednego z najbardziej wyemancypowanych krajów były traktowane jak więźniowie totalitarnego reżimu.
6. 12 małp (1995, Twelve Monkeys)
Kolejny wizjonerski projekt Terry'ego Gilliama, w którym reżyser bawi się z widzem w kotka i myszkę. Z ponurej przyszłości, w której Ziemia uległa skażeniu groźnym wirusem, w zostaje wysłany agent. Jego zadanie polega na rozbiciu organizacji zielonych terrorystów o nazwie 12 małp. W skutek pomyłki James Cole ląduje jednak w nieco innym momencie czasowego kontinuum i zostaje natychmiast zamknięty w szpitalu psychiatrycznym, gdzie jego wyjaśnienia skutkują podwojeniem dawki leków otępiających. Bóg jeden wie ilu podróżników w czasie i proroków siedzi w celach bez klamek...
7. Obłęd (2005 Jacket, The)
Bohater tego filmu wielokrotnie podróżuje w czasie. Zdarza mu się też kilka razy umrzeć. Ostatecznie jednak większość tego wszystkiego rozgrywa się w jego głowie, podczas gdy on leży owinięty szczelnie w kaftan bezpieczeństwa w długiej, ciasnej "szufladzie". Taka metoda terapeutyczna została wymyślona przez dr Beckera, który prowadzi leczenie Jacka. Przez skołatany umysł pacjenta przewija się wspomnienie wielu wojen, tej w Zatoce, i tej w Wietnamie. Niewątpliwie jego choroba to alegoria stresu pourazowego, z jakim do domów wracają żołnierze. Bo, czy można zabić i pozostać normalnym?
8. Gothika (2003)
Czystej wody horror na naszej liście. Historia uznanej psycholog (Halle Berry), która budzi się na oddziale własnego szpitala psychiatrycznego z całkowitą amnezją. Od byłych kolegów lekarzy dowiaduje się, że jest podejrzana o morderstwo, którego zupełnie sobie nie przypomina. Próbując dociec prawdy odkrywa u siebie pewne szczególne zdolności. Po raz kolejny eksploatuje się tu motyw cienkiej granicy pomiędzy normą i szaleństwem. Oczywiście kino gatunków zawsze pewne rzeczy przejaskrawia, większości lekarzy nie grozi przejście na druga stronę lustra.
Komentarze
0 comment