Jak zwiększyć poczucie własnej wartości i pewności siebie

 Oznacza również kontrolę nad własnym życiem oraz zdolność osiągania sukcesów według własnych kryteriów zamiast podążania za tym, co dyktuje społeczeństwo i inni ludzie. Wysokie poczucie własnej wartości to łaskawe ocenianie siebie w sto­sunku do innych. Wiąże się również ze zdolnością myślenia, radzenia sobie z przeciwnościami losu oraz z byciem szczęśliwym bez względu na okoliczności. Poczucie własnej wartości zaczyna się rozwijać już w dzieciństwie, i jest spowodowane naszym wy­ chowaniem, wyborem kariery, naszego grona przy­jaciół oraz partnera. Pewne zdarzenia losowe mogą wpłynąć na poczucie własnej wartości; mogą być one tymczasowe, ale ich efekty potrafią być długotrwałe. Każdy z nas doświadcza strat i odrzucenia, wypad­ków, komplikacji zawodowych oraz różnych innych przeciwności, jednak tym, co nas różni jest poczucie własnej wartości i nasze poglądy na życie, które wpły­wają na to, jak radzimy sobie ze wzlotami i upadkami. Zdrowe poczucie własnej wartości potrafi ochronić przed załamaniem lub pozwala je przetrwać. Wysokie poczucie własnej wartości nie może być „dane” komuś przez inną osobę lub społeczeństwo. Musi ono być poszukiwane i zasłużone - poczucie własnej wartości formuje się w trakcie życia i możliwe jest jego zwiększenie przy pomocy motywacji.

Jak wygląda twoje poczucie własnej wartości?

Nasze spostrzeżenia i odczucia względem nas sa­mych głęboko wpływają na sposób, w jakim żyjemy. To jak siebie widzimy, ciągle się zmienia. Wpływają na to różne wydarzenia i spotkania z ludźmi, jak również regularna samoocena. Poczucie własnej wartości słabnie wtedy, gdy nasze sądy stają się nad­ miernie zależne od opinii innych ludzi, oraz gdy stale porównujemy się do innych i niekorzystnie oceniamy własną osobę. Zadaj sobie następujące pytania:

• Czy lubię siebie?

• Czy jestem dumny z tego, kim jestem?

• Czy jestem dumny z tego, co robię z własnym życiem?

• Czy jestem uczciwym człowiekiem?

• Czy zasługuję na miłość?

• Czy zasługuję na szczęście?

• Czy akceptuję swoje wady i ograniczenia?

• Czy uznaję, że nikt nie jest idealny - każdy ma jakieś wady?

• Czy uważam, że moje opinie są równie cenne jak opinie kogoś innego?

Czy uważam, że jestem równie dobry jak ktoś inny?

• Czy traktuję z szacunkiem siebie i innych?

• Czy angażuję się w doskonalenie siebie?

• Czy jestem odpowiedzialny za siebie i za własne czyny?

Jeżeli masz zdrowe poczucie własnej wartości, powinieneś odpowiedzieć pozytywnie na wszystkie (lub większość!) powyższych pytań. Każdy z nas ma swoje słabe i mocne strony; wszyscy jesteśmy różni. Niewykluczone, że chcemy zmienić pewne aspekty naszego życia i zdrowym odruchem jest dążenie do doskonalenia siebie, jednak zdrowe poczucie własnej wartości oparte jest na zrozumieniu i akceptacji własnej osoby.

Zwiększanie poczucia własnej wartości, jak zatem poprawić poczucie własnej wartości?

Po pierwsze, uświadom sobie, że nie jesteś sam. Wielu ludzi cierpi z powodu niskiego poczucia swej wartości bez względu na to, czy są nieśmiali czy nie. Problem ten staje się coraz bardziej powszech­ny we współczesnym społeczeństwie, które stawia przesadnie wysokie wymagania. Każdego dnia je­steśmy bombardowani wizerunkami wspaniałych ludzi sukcesu, w porównaniu z którymi wypadamy raczej słabo. Oczekiwania stawiane przed nami to bezbłędne wykonywanie pracy zawodowej, bycie idealnym przyjacielem i partnerem oraz wyróżnianie się w społeczeństwie. Nikt nie jest jednak idealny i wszyscy popełniamy błędy; jest to naturalna część człowieczeństwa. Aby zbudować zdrowe poczucie własnej wartości, musisz patrzeć z właściwej perspekty­wy oraz osądzać swoje cele i dążenia niezależnie od społeczeństwa i innych ludzi. Jedynym prawdziwym sukcesem jest żyć własnym życiem według wyznawanych zasad. Naucz się nie zwracać uwagi na to, co robią inni oraz oceniać swój charakter i zachowanie według własnych zalet. Jedynie ty możesz być sędzią swojego charakteru i życia.

Rozważ poniższe propozycje dotyczące zwiększe­nia poczucia własnej wartości:

• Naucz się czegoś nowego. Rozpocznij jakiś kurs lub spróbuj czegoś nowego, aby się rozwi­nąć oraz odkryć nowe talenty i możliwości.

• Dbaj o siebie. Odżywiaj się rozsądnie, utrzy­muj dobrą kondycję i zapewnij sobie wystarcza­jącą ilość odpoczynku i snu. Trudno jest czuć się dobrze w swoim ciele, jeżeli jest się otyłym i przemęczonym czupiradłem

. • Rozpieszczą) się. Zrób listę rzeczy, które lu­bisz. Nie miej co do tego żadnych skrupułów

. • Nagradzaj się. Od czasu do czasu zrób sobie dzień wolny tylko po to, aby zrobić coś dla siebie, lub spraw sobie małą przyjemność.

• Unikaj nieprzychylnych ludzi i nieprzy­jemnych sytuacji. Poświęcaj czas na doświad­czenia, które sprawiają ci przyjemność, a unikaj osób, miejsc i sytuacji, przez które nie czujesz się dobrze.

• Rozmawiaj ze sobą. Za pomocą pozytywnie nacechowanych rozmów ze sobą będziesz mógł uczcić wszystkie wspaniałe momenty swojego życia oraz wyróżnić swoje najlepsze cechy. Je­ żeli przyłapiesz się na mówieniu takich rzeczy, jak: „jestem głupi” lub „nigdy nie spełnię swo­ich marzeń”, natychmiast przestań, i odwróć te zdania na: „jestem inteligentny” oraz „potrafię zrobić cokolwiek postanowię”. Stawiaj sobie realne wymagania. Czy aby nie oczekujesz od siebie zbyt wiele, czy nie starasz się zadowolić wszystkich? Staraj się odnaleźć szczęście, będąc tylko „wystarczająco dobrym” raz na jakiś czas. Wybaczaj sobie i innym. Nie karz wciąż siebie i innych ludzi za pomyłki i błędne oceny.Zamień je w okazje do poprawienia się i naucze­nia czegoś. Zrób listę 50 rzeczy, za które lubisz siebie.Wypisz te cechy swojego charakteru, wyglądu oraz tego, co uczyniłeś ze swoim życiem, które lubisz i z których jesteś dumny. Każdego dnia dodawaj do listy coś nowego.Proś o wsparcie. Przestań samotnie zmagać się z całą robotą w domu i w pracy, zmuś innych do wzięcia odpowiedzialności za siebie. Twój czas jest równie ważny.

Naucz się, jak być bardziej asertywnym.Masz prawo podążać za swoimi zachciankami i potrzebami, więc naucz się rozwijać postawę asertywną.

Zaangażuj się. Twój wkład jest równie cenny, jak wkład każdej innej osoby. Weź udział w ak­cjach i wydarzeniach społecznych, jako równie ważny członek grupy.Wyciągaj ręce. Wszyscy potrzebujemy innych ludzi, a nawiązywanie nowych przyjaźni może mieć miejsce na każdym etapie naszego życia.Wyciągaj ręce do innych jako pierwszy oraz podtrzymuj relacje - twoja przyjaźń jest dla innych cenną wartością, więc nie odbieraj im przyjemności przebywania z tobą.

• Nie chowaj się. Nie traktuj nieśmiałości jako wymówki do chowania się i unikania kontak­tów towarzyskich. Podejmij wyzwanie i przy- rzeknij sobie pokonać nerwowość - potraktuj ten projekt poważnie w swoim życiu.

• Bierz na siebie odpowiedzialność. Aby czuć się dobrze we własnej skórze, nie czekaj na innych ludzi lub na okoliczności, które mogą to sprawić - przyjmij odpowiedzialność za swoje działania i za swoje szczęście.

• Słuchaj krytyki. Oceniaj w obiektywny sposób to, co inni mają do powiedzenia o tobie. Każdy ma prawo do posiadania opinii, aczkolwiek nie oznacza to, że krytyka jest uzasadniona. To, co inni myślą o tobie, jest wyłącznie ich sprawą - miej wystarczająco silny charakter, aby polegać na własnych osądach.

Większa pewność siebie

Ludzie pewni siebie są też na ogół samodzielni. Wierzą, że mogą osiągnąć sukces i mają przekonanie, że są w stanie zrealizować swe cele. Ludzie pewni sie­bie nie zniechęcają się problemami czy komplikacjami i przyjmują wyzwania, jakie stawia życie. Jeżeli masz małą pewność siebie, jesteś skłonny do zdenerwowania, bezradności i zestresowania, a także braku kontroli. Im bardziej czujesz, że bra­kuje ci kontroli, tym bardziej jesteś zdenerwowany i tym mniej pewny siebie. Możesz jednak przeciąć tę negatywną spiralę dzięki skupianiu się na swoich mocnych stronach, umiejętnościach oraz zdolności radzenia sobie w różnych sytuacjach - nawet jeśli nie jesteś w stanie ich zmienić. W pewnych dziedzinach życia możesz czuć się bardziej pewnie niż w innych.

Na przykład nie jest czymś niezwykłym, gdy znajdziemy osobę cieszącą się powodzeniem i pewnością siebie w pracy zawodowej, ale mniej pewną swojego prywatnego związku. Nawet jeśli jesteś nieśmiały w sytuacjach społecznych, możesz wciąż być pewny siebie w innych dziedzinach życia. Istnieją także sposoby na zwiększenie ogólnej pewności, która może zmniejszyć uczucie niepokoju w sytuacjach społecznych. Pomyśl o zaletach większej pewności siebie i dla­ czego jest to tak ważny dla ciebie ceł. Rozważ, co sprawia, że jego osiągnięcie jest w tej chwili takie trudne. Następnie pomyśl o swoich mocnych stronach oraz o tym, co możesz zrobić, żeby podnieść poziom twojej pewności - część poświęcona pewności siebie pomoże ci ponownie skupić się na twoich mocnych stronach.

Pomyśl o języku twojego ciała, o wrażeniu, jakie robisz na ludziach oraz na podświadomych sygna­łach, jakie wysyłasz. Szacuje się, że aż 80 procent wrażenia, jakie robisz, pochodzi z języka twojego cia­ła, więc warto zwrócić szczególną uwagę na postawę, wyraz twarzy, kontakt wzrokowy oraz gesty, gdyż potrafią one przemawiać o wiele bardziej efektywnie od słów, jakie wypowiadamy. Mimo że powinieneś unikać kontrolowania języka twojego ciała w niena­turalny sposób i sztucznych póz, możesz delikatnie przyjąć otwartą, przyjacielską postawę, która sprawi, że będziesz wyglądał na bardziej pewnego siebie niż jesteś w rzeczywistości. Wystarczy 30 sekund, aby stworzyć wyobrażenie o kimś obcym, zatem upewnij się, że jesteś uśmiechnięty, że nawiązujesz kontakt wzrokowy, oraz że robisz pozytywne i optymistyczne wrażenie - wystarczy jedynie, abyś dobrze się poczuł.

Istnieje jeszcze wiele innych rzeczy, które możesz zrobić, aby zwiększyć pewność siebie oraz poczucie własnej wartości.

Rady na temat zwiększenia pewności siebie Poniższe propozycje mogą pomóc w osiągnięciu większej pewności siebie w określonych sytuacjach:

• Zdrowy oddech jest powolny i głęboki, więc jeśli przyłapiesz się na „hiperwentylacji” spowodo­wanej zdenerwowaniem, weź kilka spokojnych, głębokich oddechów, aby się uspokoić.

• Wymyśl powiedzenie, które pomoże ci prze­ trwać trudne chwile, np.: „Cokolwiek się stanie, poradzę sobie z tym ...”

• Ubieraj się w sposób, który odzwierciedla twoją osobowość, a także poświęć czas, aby o siebie zadbać przed trudnymi spotkaniami. Jeżeli jesteś pewny, że wyglądasz najlepiej jak po­ trafisz, możesz zapomnieć o swoim wyglądzie i skoncentrować się na ludziach, z którymi przebywasz.

• Jeżeli czujesz, że stajesz się spięty, weź głęboki oddech i rozluźnij szyję oraz ramiona. Staraj się powtarzać tę czynność mniej więcej co 15 minut, aby przyjąć bardziej pewną postawę.

• Jeśli czujesz zdenerwowanie, pomyśl przez sekundę lub dwie o osobie lub o rzeczy, którą kochasz i doceniasz. Myśl w ciepły i czuły spo­sób oraz na nowo zbuduj swoje uczucia.

• Wyobraź sobie, że przytulasz i głaszczesz kota lub psa, westchnij głęboko i wyobraź sobie jak się uspokajasz.

• Używaj perfum, które lubisz. Gdy czujesz, że za­czynasz się denerwować, powąchaj je; poprawi to twój nastrój i pewność siebie. Uważa się, że lawenda ma właściwości relaksujące, a jaśmin wspiera pewność siebie oraz siłę.

Oto kilka innych rzeczy, które możesz zrobić, aby pomóc sobie w zwiększeniu ogólnej pewności siebie:

• Czysty i posprzątany dom poprawia humor, ponieważ to, jak żyjesz odzwierciedla twój stan wewnętrzny. Poruszanie się w bałaganie oraz tolerowanie brudu nadszarpuje twoją pewność siebie. Jeżeli masz niskie poczucie własnej war­tości, możesz także pozwalać na wymykanie się rzeczy spod kontroli w domu. Zrób porządki i zachęć domowników do wykonywania spra­wiedliwej części domowych obowiązków.

• Załóż małą książeczkę z cytatami i zdjęciami, które wprawiają cię w dobry humor. Inspirujący cytat może uczynić cuda dla poczucia własnej wartości i pewności siebie.

• Usiądź w wygodnym i cichym miejscu, weź kilka głębokich oddechów i zamknij oczy. Wy­ obraź sobie, że masz ciemnofioletową maskę na oczach oraz na kilka minut opróżnij swój umysł 

ze wszystkiego. Wpatruj się jedynie w ciemny fiolet...

• Nagraj sobie specjalną kasetę magnetofo­nową lub płytę CD z piosenkami, które dają ci inspirację, nadzieję i optymizm. Muzyka potrafi błyskawicznie zmienić humor i pomóc w osiągnięciu pozytywnego i pewnego siebie uczucia.

• Wybierz się na spacer i zafunduj sobie mo­tywujące przemówienie. Przypomnij sobie o wszystkich mocnych stronach i niesamowi­tych cechach, jakie posiadasz, oraz podnieś się na duchu.

• Weź udział w działaniach wolontariatu i projek­tach społecznych, takich jak pomaganie star­szym lub niepełnosprawnym, czy też zbieranie funduszy na wiejskie boisko sportowe. Takie altruistyczne działania zapewnią prawdziwy wzrost pewności siebie.

• Rozwijaj swoją pewność siebie, opierając się raczej na wewnętrznych cechach niż na dokona­niach. Prawdziwa pewność siebie pochodzi nie z tego, co osiągniemy w życiu, lecz z pewności, że jesteśmy szczęśliwi i zadowoleni z tego, kim jesteśmy.

Nawet ludzie, którzy są pewni siebie mają wątpli­wości dotyczące własnej osoby. Pewność siebie nie jest czymś stałym - może wahać się w zależności od nastroju, poziomu energii i motywacji; może wzrastać i opadać. Pewność siebie może przybierać różne postaci. Wielu ludzi wydaje się być pewnymi siebie, podczas gdy tak naprawdę są zdenerwowani lub niepewni. I na odwrót, inni mogą sprawiać wrażenie niezdarnych i niepewnych, a jednak mają silną, wewnętrzną pewność i nie przejmują się przej­ściowymi kłopotami, jakie zdarzają się każdemu. Bardzo często trudno jest stwierdzić, czy określona osoba jest pewna siebie czy nie, a jedną z najbardziej przydatnych strategii jest zachowywanie się w taki sposób, jakbyś był bardziej pewny siebie, niż jesteś w rzeczywistości. Odzew i reakcje, które uzyskasz od ludzi, będą faktycznie jeszcze bardziej zwiększać twoją pewność siebie.

Zmniejszanie skrępowania

Uczucie skrępowania może zdominować twoją uwagę i utrudnić myślenie o wszystkim innym poza wewnętrznym doświadczeniem. Może mieć wpływ na ciebie w każdej sytuacji społecznej, nawet z udziałem ludzi dobrze ci znanych. Gdy czujesz się skrępowany, wydaje ci się, że rzucasz się innym w oczy i jesteś bezbronny. Nagle uświadamiasz sobie wszystkie symptomy niepokoju społecznego, takie jak uczucie zdenerwowania lub niezdolność do jasnego myślenia, które z kolei mogą doprowadzić do zachowań obron­nych, jak na przykład wtapianie się w tłum, znikanie w kuchni na imprezach lub, co gorsze, całkowite unikanie sytuacji społecznych.Skrępowanie rujnuje twoją pewność siebie, staje na drodze spontaniczności i nie pozwala na przebły­ski twojej prawdziwej osobowości. Uniemożliwia ci również branie pełnego udziału w interakcjach spo­łecznych i koncentrację na tym, co robisz, ponieważ twój umysł skupia się na twoim wewnętrznym świecie. Możliwe, że zaczynasz zachowywać się w sposób pokraczny lub niezdarny i nie potrafisz podążyć za rozmową właśnie dlatego, że nie jesteś w pełni skon­ centrowany na tym, co się dzieje dookoła ciebie. Najlepszą metodą na zmniejszenie nieśmiałości jest ćwiczenie skupiania swojej uwagi na tym, co dzieje się wokół ciebie i na ludziach, z którymi żyjesz, zamiast zajmowania się swoim światem wewnętrz­nym. Na początku będzie to wymagało świadomego wysiłku. Zajmij się znajdowaniem informacji na te­ mat ludzi, z którymi przebywasz. Możesz spróbować odgadnąć, czym się zajmują; pomyśl o ich rodzinach i domach; spróbuj domyślić się, co czują, bądź co ich interesuje. Rzecz w tym, aby odwrócić uwagę od tego, jak się czujesz i od twojej nieśmiałości, a skupić się na świecie zewnętrznym.

Staraj się wreszcie osiągnąć równowagę między skupianiem się na własnych uczuciach, a sprawami wokół ciebie. Jeśli czujesz się niespokojny lub zakło­potany, szybko skup uwagę na czymś interesującym, powiedz komuś komplement na temat jego zdolności kulinarnych, jego ubrania lub poczucia humoru. Myśl pozytywnie i optymistycznie. Obserwowanie ludzi Zakupy lub podróżowanie z innymi ludźmi w autobusie czy samolocie to najlepsze momenty, aby to robić. Ćwicz "obserwowanie ludzi” i rozwijaj swoją ciekawość na temat otaczającego cię świata. Wielu nieśmiałych ludzi za wszelką cenę stara się robić wszystko „prawidłowo”, więc gdy spędzasz czas, ob­ serwując ludzi, skorzystaj z możliwości przyjrzenia  się temu, jak każdy wykonuje te same rzeczy w inny sposób. Ludzie witają się w różny sposób, poruszają się rozmaicie i są zazwyczaj zbyt zajęci sobą, aby zwracać uwagę na to, co robisz i przejmować się tym.Najprawdopodobniej tylko ty jesteś tak przejęty wra­żeniem, jakie wywierasz - wszyscy inni szczęśliwie zaakceptują cię takim, jakim jesteś.