Ile może zabrać komornik?

Pracę komorników sądowych reguluje Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji. Warto się z nią zapoznać, szczególnie z rozdziałami 1 (Przepisy ogólne), 3 (Obowiązki i prawa komorników) i 10 (Odpowiedzialność dyscyplinarna), które dokładnie określają zakres ich obowiązków oraz konsekwencje, jakie mogą ponieść za podejmowanie działań niezgodnych z prawem.

Przeczytaj: Jak uwolnić się od firmy windykacyjnej?

Ile może zabrać komornik z wynagrodzenia?

W przypadku osób zatrudnionych w oparciu o umowę o pracę, które nie korzystają z podwyższonych kosztów uzyskania przychodu, komornik może zająć 50% wynagrodzenia. Musi jednak przy tym uwzględnić przepisy dotyczące kwoty wolnej od potrąceń, które znajdują się w art. 87 Kodeksu pracy. W przypadku osób zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu jej wysokość jest równa:

• minimalnemu wynagrodzeniu za pracę (1 850 zł brutto od 1 stycznia 2016 r.), już po odliczeniu podatku dochodowego od osób fizycznych oraz składek na ubezpieczenia społeczne. Przykładowo, jeśli dłużnik zarabia 3 000 złotych brutto, komornik nie może zająć 50% tej kwoty, ponieważ suma, która pozostanie, będzie niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę.
• 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę, już po odliczeniu wyżej wymienionych opłat - przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi.
• 90% minimalnego wynagrodzenia za pracę, już po odliczeniu składek ZUS i podatku dochodowego od osób fizycznych – jeśli z wynagrodzenia pracownika potrącane są kary pieniężne przewidziane w Kodeksie pracy.

Jeśli dłużnik nie jest zatrudniony na pełny etat, powyższe kwoty zmniejszają się wprost proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.

Co ważne, kwoty wolne od potrąceń nie są uwzględniane, jeśli komornik rozpoczął postępowanie egzekucyjne w związku z niepłaconymi alimentami. Wtedy może zająć 60% wypłaty, nawet jeśli jej wysokość jest równa minimalnemu wynagrodzeniu o pracę.

W przypadku dłużników zatrudnionych w oparciu o umowę cywilnoprawną, na przykład zlecenie lub o dzieło, egzekucji podlega całość ich wynagrodzenia. Jeśli jednak praca ta jest jedynym i niezmiennym źródłem dochodu (dana osoba pracuje od dłuższego czasu w jednej firmie), stosuje się kwoty wolne od zajęć komorniczych takie jak przy umowach o pracę. Dłużnik musi to jednak odpowiednio udokumentować.

Przeczytaj:  Uprawnienia komornika i zasady wykonywania zawodu. czyli co może, a czego nie może komornik?

Ile może zabrać komornik z emerytury lub renty?

Świadczenia wypłacane z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (emerytura, renta rodzinna i z tytułu niezdolności do pracy, zasiłek pogrzebowy, dodatek pielęgnacyjny) również objęte są przepisami dotyczącymi kwot wolnych od potrąceń. Ich wysokość wskazuje art. 140 Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Określa, że kwota ta, już po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne i należności z tytułu podatku dochodowego, musi być równa co najmniej:

• 25% wysokości świadczenia,
• 40% wysokości świadczenia, jeśli egzekucja dotyczy zaległości w należnościach alimentacyjnych,
• 50% wysokości świadczenia w przypadku najniższych rent i emerytur.

Ile może zabrać komornik z rachunku bankowego?

Art. 54 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe wskazuje, że komornik może zająć środki zgromadzone na rachunkach oszczędnościowych, oszczędnościowo-rozliczeniowych (ROR) i lokatach bankowych do wysokości trzykrotnego przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw (4 514,41 złotych brutto w grudniu 2015 r.). W tym przypadku nie mają zastosowania wcześniej opisane przepisy dotyczące kwot wolnych od potrąceń przy wynagrodzeniu za pracę lub świadczeniu ZUS. Oznacza to, że jeśli komornik zajmie konto, na które co miesiąc przez 2 lata wpływały środki z tytułu umowy o pracę w wysokości 4 000 złotych brutto, bank nie będzie dochodził, z jakiego źródła pochodziły te pieniądze. Przeleje komornikowi środki w wysokości do trzykrotnego przeciętnego wynagrodzenia.

We wrześniu 2016 r. przepis ten się zmieni. Od momentu zajęcia rachunku bankowego komornik będzie mógł co miesiąc zajmować środki do wysokości 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę przysługującego osobie zatrudnionej w pełnym wymiarze czasu.

Czego nie może zabrać komornik?

Polskie prawo wskazuje świadczenia, które w ogóle nie podlegają egzekucji. Według art. 831 Ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego komornik nie może zająć między innymi:

• sum przyznawanych przez Skarb Państwa na specjalne cele, w szczególności wsparć i stypendiów,
• świadczeń z pomocy społecznej,
• kwot z założenia przeznaczonych na pokrycie wyjazdów i innych wydatków związanych ze sprawami służbowymi,
• świadczeń integracyjnych wypłacanych osobom, które podlegają wykluczeniu społecznemu i nie są w stanie samodzielnie się utrzymać,
• wypłaty pochodzące z programów finansowanych ze środków publicznych (na przykład z Unii Europejskiej). Mogą zostać zajęte przez komornika tylko, jeśli należności, których dotyczy postępowanie egzekucyjne, związane są z realizacją projektu, na który te środki miały zostać przeznaczone.

Ponadto art. 829 Kodeksu postępowania cywilnego dokładnie wskazuje na ruchomości niezbędne do życia, których komornik nie ma prawa zająć. Są to między innymi:

• zapasy żywności i opału konieczne do przeżycia przez okres jednego miesiąca,
• bielizna, pościel, ubrania codzienne,
• przedmioty niezbędne do nauki i wykonywania praktyk religijnych,
• dokumenty osobiste i odznaczenia,
• narzędzia, ubrania i surowce niezbędne do wykonywania pracy zawodowej przez okres tygodnia (z wyłączeniem pojazdów mechanicznych),
• leki niezbędne do funkcjonowania,
• przedmioty niezbędne ze względu na niepełnosprawność dłużnika lub kogoś z jego rodziny.

Przeczytaj:  Jakie uprawnienia ma firma windykacyjna?

Co może zabrać komornik z domu?

Komornik działa na podstawie tytułu sądowego i wniosku złożonego przez wierzyciela o rozpoczęcie egzekucji. Nie może wiec zajmować ruchomości i nieruchomości według własnego uznania. Wszystkie wytyczne w tym zakresie dostaje od sądu i wierzyciela.

Poza wcześniej wymienionymi ruchomościami może zająć w zasadzie wszystko, w tym sprzęt AGD i RTV, meble, komputery, pojazdy mechaniczne i inne elementy wyposażenia domu czy mieszkania. Co ważne, do jego obowiązków nie należy ustalanie, czy dłużnik jest właścicielem danego przedmiotu. Liczy się to, że go używa. Dłużnik ma prawo zażądać zwrotu danej ruchomości, ale musi zwrócić się z tym do sądu.

Skarga na czynności komornika

Dłużnik może złożyć skargę na pracę komornika, jeśli uzna, że doszło do naruszenia przepisów prawa lub zaniechania działań, które miały chronić jego interesy. Sporządza się ją w formie pisemnej i dostarcza do sądu rejonowego, przy którym pracuje dany urzędnik. Skargę należy złożyć w ciągu 7 dni od dnia podjęcia lub niepodjęcia przez komornika określonej czynności. Szczegółowe informacje na ten temat znaleźć można w art. 767 Kodeksu postępowania cywilnego.