Jak otworzyć własną działalność gospodarczą - instrukcja krok po kroku
Jak otworzyć własną działalność gospodarczą - instrukcja krok po kroku
Niezależnie od ostatecznej formy prawnej firmy, by rozpocząć działalność gospodarczą, trzeba dopełnić obowiązków rejestracyjnych. Pierwszy krok trzeba postawić w urzędzie gminy i wpisać się do ewidencji działalności gospodarczej. Później dokonać zgłoszeń REGON, NIP i ZUS.

Nim wybierzemy się do urzędu, powinniśmy dokładnie zapoznać się z ustawą z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. nr 173, poz. 1807 z późn. zm.). Dowiemy się z niej m.in., że przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą, a także wspólnik spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez niego działalności gospodarczej. Zgodnie z ustawą o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca wykonuje działalność na zasadach uczciwej konkurencji i poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów.

Przedsiębiorca jest obowiązany spełniać określone przepisami prawa warunki wykonywania działalności gospodarczej, w szczególności dotyczące ochrony przed zagrożeniem życia, zdrowia ludzkiego i moralności publicznej, a także ochrony środowiska. Gdy przepisy szczególne nakładają obowiązek posiadania odpowiednich uprawnień zawodowych przy wykonywaniu określonego rodzaju działalności gospodarczej, przedsiębiorca jest obowiązany zapewnić, aby czynności w ramach działalności gospodarczej były wykonywane bezpośrednio przez osobę legitymującą się posiadaniem takich uprawnień zawodowych, np. agent zajmujący się pośrednictwem na rynku nieruchomości, licencją pośrednika przyznawaną po specjalnym kursie i zdaniu egzaminu.

Wpis do ewidencji

Osoby fizyczne, w tym wspólnicy spółek cywilnych, muszą dokonać wpisu do rejestru działalności gospodarczej prowadzonego w urzędzie gminy lub miasta. Osoby prawne, a więc wszystkie spółki handlowe, muszą zarejestrować się w Krajowym Rejestrze Sądowym (za pośrednictwem sądu rejonowego właściwego dla siedziby spółki).

W tym poradniku koncentrujemy się na ewidencji działalności gospodarczej, jako że przy rejestracji spółek handlowych zainteresowane osoby korzystają zazwyczaj z pomocy prawnej fachowców.

Wpisu do ewidencji działalności gospodarczej muszą dokonać wszystkie osoby, które są przedsiębiorcami, niezależnie od tego, w jakiej formie będą prowadzić działalność gospodarczą. Oznacza to, że w przypadku firmy małżeńskiej wpisu powinni dokonać np. oboje małżonkowie, gdy chcą wspólnie prowadzić działalność gospodarczą, albo wszyscy wspólnicy spółki cywilnej. Tylko w sytuacji, gdy współmałżonek albo inny członek rodziny będzie funkcjonował na zasadzie osoby współpracującej, nie będzie on w rzeczywistości przedsiębiorcą, a tym samym do rejestru wpisywać się nie musi.

Wpisu do ewidencji dokonują tylko przedsiębiorcy, a tymi są wyłącznie osoby prowadzące działalność gospodarczą.

W zgłoszeniu należy podać: oznaczenie przedsiębiorcy oraz jego numer ewidencyjny PESEL, o ile taki posiada, oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy, a jeżeli stale wykonuje działalność poza miejscem zamieszkania również wskazanie tego miejsca i adresu zakładu głównego, oddziału lub innego miejsca wykonywania działalności gospodarczej, określenie przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD), datę rozpoczęcia działalności. Przy zgłoszeniu działalności gospodarczej należy przedstawić dokument tożsamości.

W niektórych miejscowościach możliwa jest rejestracja działalności gospodarczej przez internet. Odbioru zaświadczenia przygotowanego na podstawie zgłoszenia przekazanego za pośrednictwem internetu należy dokonać osobiście, przedstawiając dowód osobisty i dowód wpłaty 100 zł (tyle wynosi opłata za wpis do rejestru działalności gospodarczej w większości gmin w Polsce). Organ ewidencyjny wydaje zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej w ciągu maksymalnie 14 dni od złożenia wniosku. Jeśli dokonujemy zmiany rodzaju działalności lub poszerzamy jej zakres, powinniśmy dokonać zmiany wpisu w ewidencji, dodając w części określenie przedmiotu działalności gospodarczej (jako dodatkowy zakres) nazwę i numer PKD nowego rodzaju działalności. Wynika to z przepisu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, zgodnie z którym przedsiębiorca zobowiązany jest zgłosić organowi ewidencyjnemu, w ciągu 14 dni, zmiany stanu faktycznego i prawnego zaistniałe po dokonaniu wpisu do ewidencji, odnoszące się do przedsiębiorcy, jak i przez niego prowadzonej działalności gospodarczej, a objęte danymi zawartymi w zgłoszeniu. Zgłoszenia zmiany dokonuje się w formie pisemnej. Opłata wynosi 50 zł. Organ ewidencyjny wydaje zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej w ciągu maksymalnie 14 dni od złożenia wniosku.

Wniosek taki organ prowadzący rejestr przedsiębiorców albo organ ewidencyjny przesyła, w tym za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, niezwłocznie po dokonaniu wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, do właściwych organów urzędowych rejestrów wraz z odpisem postanowienia o dokonaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców albo decyzją o wpisie do ewidencji.

Rejestr podmiotów gospodarczych

W ciągu 14 dni od uzyskania wpisu do ewidencji działalności gospodarczej należy wystąpić do właściwego ze względu na adres zamieszkania urzędu statystycznego o dokonanie wpisu do Krajowego Rejestru Urzędowego Podmiotów Gospodarki Narodowej i nadanie numeru statystycznego REGON. Tę sprawę załatwiamy w Wojewódzkim Urzędzie Statystycznym.

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie rejestru podmiotów gospodarki narodowej wszyscy przedsiębiorcy muszą uzyskać urzędowy numer podmiotu gospodarczego. Krajowy rejestr urzędowy podmiotów gospodarki narodowej, zwany rejestrem podmiotów lub REGON, obejmujący: osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą oraz ich jednostki lokalne, jest prowadzony przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w sposób zinformatyzowany i nosi skróconą nazwę REGON. 

W rejestrze podmiotów za osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą uznaje się osobę, której działalność jest wpisana do ewidencji działalności gospodarczej i inną osobę prowadzącą działalność na własny rachunek w celu osiągnięcia zysku oraz osobę prowadzącą indywidualne gospodarstwo rolne. Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą jako wspólnicy spółki cywilnej nie podlegają odrębnej rejestracji, wpisowi podlega spółka cywilna.

Wpis do rejestru podmiotów następuje na podstawie wniosku składanego przez podmioty na formularzu RG-1 - Wniosek o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej lub o zmianę cech objętych wpisem. Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą składają wniosek na formularzu RG-1 w urzędzie statystycznym (lub jego oddziale) działającym w województwie, na którego terenie osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania.

Do złożenia wniosku RG-1 potrzebne są: kserokopia zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej (oryginał do wglądu) oraz dowód osobisty. Wnioski przyjmowane są bez opłat.

Nadanie lub zmiana NIP

Każdy, kto osiągnął jakikolwiek przychód podlegający podatkowi dochodowemu, musiał wystąpić o nadanie numeru identyfikacji podatkowej (NIP). Jeśli był to dochód osiągnięty za pośrednictwem płatnika (np. z tytułu umowy o pracę), składał wniosek o nadanie numeru identyfikacji podatkowej wraz z pierwszym rocznym zeznaniem podatkowym. Taki numer identyfikujący podatnika osobie fizycznej nadawany jest raz na zawsze. Jedynie gdy następują zmiany danych zapisanych pod tym numerem, podatnik zobowiązany jest do składania wniosków aktualizacyjnych na takich samych formularzach NIP, jak wnioski o nadanie numeru. W przypadku osób fizycznych prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą jest to formularz NIP-1.

Jakie ma to konsekwencje praktyczne dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą? Jeśli osoby te mają już swój NIP, muszą w urzędzie skarbowym (właściwym dla miejsca zamieszkania) złożyć formularz aktualizacyjny. Jedynie jeśli zamierzają działać w formie spółki cywilnej, muszą wystąpić o nadanie numeru identyfikacji podatkowej tej spółce cywilnej. Właściwym urzędem skarbowym dla takiego wystąpienia będzie urząd właściwy ze względu na miejsce prowadzonej działalności w formie cywilnej, który jest też właściwy ze względu na obowiązki wynikające z ustawy o VAT.

Obowiązki rejestracyjne związane z podatkiem VAT omówimy dalej. Tu poprzestaniemy na stwierdzeniu, że spółka cywilna musi mieć swój własny NIP, m.in. właśnie dlatego, że na gruncie podatku VAT jest odrębnym podmiotem. Czyli podatku VAT wspólnicy spółki cywilnej nie rozliczają według udziałów, jak ma to miejsce w przypadku podatku dochodowego, ale rozliczają go wspólnie; można by rzec, że płatnikiem podatku VAT jest spółka cywilna, a nie wspólnicy.

Pewne obowiązki z zakresu identyfikacji podatkowej mogą obciążać przedsiębiorcę jako płatnika (np. gdy zatrudnia osoby, które jeszcze nie mają swojego numeru identyfikacji podatkowej). Dlatego nawet osoby fizyczne prowadzące małe firmy powinny dokładnie zapoznać się z przepisami ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 269, poz. 2681 z późn. zm.).

Wybór formy opodatkowania

Artykuł 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który zawiera specyfikację dochodów objętych PIT, wyróżnia aż osiem oprócz pozarolniczej działalności gospodarczej ich źródeł. Znaczna część dochodów, w tym przede wszystkim z pozarolniczej działalności gospodarczej, ale i najmu czy wykonywania wolnych zawodów, w wielu przypadkach może być opodatkowana w formie ryczałtu. Zasady opodatkowania ryczałtowego są przy tym uregulowane w innej ustawie, o podatku zryczałtowanym. Dla pozarolniczej działalności gospodarczej przewiduje ona opodatkowanie w formie karty podatkowej lub ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Ponadto osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą mogą korzystać z podatku w wysokości 19 proc., niezależnie od wysokości osiągniętych z działalności dochodów. Umownie określa się to mianem podatku liniowego od działalności gospodarczej, choć do prawdziwego podatku liniowego droga jeszcze daleka.

Zgłoszenie do ZUS

Osoba rozpoczynająca działalność gospodarczą podlega obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu, zdrowotnemu, a dodatkowo opłaca składkę na Fundusz Pracy, może też opłacać dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. Jeśli przedsiębiorca zatrudnia pracowników, staje się pracodawcą i będzie ciążył na nim obowiązek zgłoszenia pracowników do ubezpieczenia w terminie siedmiu dni od daty zawarcia z pracownikiem umowy o pracę. Pracownicy będą podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu, wypadkowemu, zdrowotnemu. Oprócz składek na Fundusz Pracy należy płacić składki na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Jeśli przedsiębiorca nie będzie zatrudniał pracowników, wpłaca składki na ubezpieczenia społeczne i składa dokumenty rozliczeniowe do dziesiątego dnia następnego miesiąca, po kolejnym miesiącu działalności. W przypadku zatrudniania pracowników rozlicza się z ZUS do 15 dnia następnego miesiąca po miesiącu zatrudnienia.

Do ZUS przedsiębiorca musi się zgłosić w ciągu siedmiu dni od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej (daty rozpoczęcia działalności).

Zgłoszenia ubezpieczenia społecznego należy dokonać we właściwym (zgodnie z adresem zamieszkania przedsiębiorcy) Inspektoracie ZUS. Potrzebne

dokumenty: dowód osobisty, zaświadczenie potwierdzające wpis do ewidencji (numer oraz organ prowadzący rejestr przedsiębiorców), numer NIP (kserokopię, oryginał dokumentu do wglądu), numer REGON (kserokopię, oryginał dokumentu do wglądu), numer rachunku bankowego firmy, a w przypadku zatrudniania pracowników dane osobowe pracowników, obejmujące numery PESEL i NIP.

Pieczątka firmowa

Pieczątka firmowa jest niezbędna m.in. przy zakładaniu rachunku bankowego lub wystawianiu dokumentów sprzedaży. Wyrabiając pieczątkę firmową, samodzielnie określa się dane, które się na niej znajdą. Standardowo powinna ona zawierać: oznaczenie firmy (imię i nazwisko osoby fizycznej oraz nazwę firmy), dane teleadresowe siedziby firmy, numer NIP i numer REGON. Koszt usługi związanej z wyrobieniem pieczątki waha się w granicach 20-50 zł.

Inspekcja Pracy

Jeśli przedsiębiorca pracodawca zatrudni pracownika lub pracowników, w ciągu 30 dni od daty zatrudnienia musi powiadomić na piśmie właściwego inspektora pracy Państwowej Inspekcji Pracy i właściwego państwowego inspektora sanitarnego o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności oraz liczbie pracowników. Taki przedsiębiorca powinien również złożyć pisemną informację o środkach i procedurach przyjętych dla spełnienia wymagań wynikających z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczących danej dziedziny działalności.

Obowiązek zgłoszenia do Inspekcji Pracy ciąży na pracodawcy także w razie zmiany miejsca, rodzaju i zakresu prowadzonej działalności, zwłaszcza zmiany technologii lub profilu produkcji, jeśli zmiana technologii może powodować zwiększenie zagrożenia zdrowia pracowników.

Wizyta w sanepidzie

Zgoda wojewódzkiego inspektora sanitarnego (sanepidu) jest niezbędna na prowadzenie działalności w danym lokalu. Dotyczy to m.in. podjęcia działalności w zakresie prowadzenia: sklepu spożywczego, restauracji (wszelkich placówek gastronomicznych), gabinetu kosmetycznego itp. W tych przypadkach odbioru lokalu siedziby czy miejsca wykonywania danej działalności gospodarczej musi dokonać sanepid.

Sprawy zgłoszenia do sanepidu można załatwić w powiatowej stacji sanitarno--epidemiologicznej. Procedura zgłoszenia obejmuje m.in.: złożenie stosownego wniosku, inwentaryzacji wraz z opisem technologicznym, planów architektonicznych pomieszczenia i jego danych (powierzchnię, wysokość, liczbę okien, dostęp do wody itp.).

Komentarze

https://minds.pl/assets/images/user-avatar-s.jpg

0 comment

Nikt jeszcze nie napisał komentarza!